Jak zamienić ERD na relacyjna bazę danych.

• zbiór encji --> tabela
• związek między encjami --> tabela pomocnicza zawierająca klucze wszystkich zbiorów encji będących w tym związku
• związek binarny "wiele do jednego" --> tabela pomocnicza nie jest potrzebna (przykład: związek "Zamówienia_czyje" między zbiorami encji "Zamówienia" i "Klienci")

Realizacja związku binarnego typu "wiele do wielu":
Rys 1

Realizacja związku binarnego typu  "wiele do jeden":
Rys 2

(wyjaśnić dlaczego "id klienta" w tabeli Zamowienia_czyje nie powinien należeć do klucza ...)
 

Zadanie 0

1. Zaprojektuj diagram ERD dla magazynowej bazy danych
   (bierzemy pod uwagę zbiory encji: Zamowienia, Klienci, Towary).
2. Przetwórz go na tabele modelu relacyjnego.

Zadanie 0a

Program MS Access.

Baza danych Access-u jest przechowywana w jednym pliku z rozszerzeniem mdb.

Klasy obiektów.

• tabele
  • w tabelach przechowuje się dane (które są później przetwarzane na użyteczne informacje przy pomocy kwerend)
  • dla każdej tabeli definiuje się pola (ich nazwy i typy)
  • można też zdefiniować podstawowe więzy; np dziedziny pól, klucz, więzy jednoznaczności, ...
  • można także zdefiniować indeksy (jedno i wielo polowe)
• kwerendy
  • kwerendy czyli zapytania w postaci graficznej QBE i w języku SQL;
  • Uwaga: w Accesie nie trzeba koniecznie znać języka SQL gdyż można tworzyć kwerendy przy pomocy siatki projektowej (czyli w języku QBE) i są one automatycznie tłumaczone na SQL !
  • do siatki projektowej kwerend wprowadza się tabele
    • będzie obliczany iloczyn kartezjański wprowadzonych tabel
    • należy (można) połączyć myszą pola złączające tabele jeśli ma to być złączenie naturalne
  • wybiera się które pola chcemy zobaczyć ("Pole:", "Pokaż:")
  • wybiera się które wiersze chcemy zobaczyć ("Kryteria:", "lub:")
    • w polu kryteria wpisuje się konkretne wartości (metoda QBE = Query By Example),
    • lub wpisuje się warunki typu
          >10
          >= #1/10/2003#
          >= "Adam" (ostatnie w sensie kolejności alfabetycznej)
    • można też wpisywać dowolne wyrażenia logiczne, np:
          [imie i nazwisko]="Jan Kowalski1" Or [imie i nazwisko]="Jan Kowalski10"
    • warunki wpisane w tej samej linii kryteriów są połączone spójnikiem logicznym "i"
    • warunki wpisane w różnych liniach są połączone spójnikiem logicznym "lub"
• formularze
  • ułatwiają wprowadzanie/oglądanie/modyfikowanie danych;
  • formularz jest zawsze oparty na jednej tabeli lub kwerendzie !
  • formularz zawiera kontrolki które są powiązane z polami tabeli na której formularz jest oparty i pokazują wartości pól bieżącego rekordu tej tabeli
• raporty
  • podobne do formularzy; służą do drukowania
• strony
  • dostęp poprzez strony WWW
• makra
  • proste procedury składające się z elementarnych akcji
• moduły
  • biblioteki procedur w VBA (=Visual Basic for Application)

Obiekty.

Access jest "oparty na obiektach" w szerokim tego słowa znaczeniu;
obiektami są: tabele, pola tabel, kwerendy, formularze, kontrolki na formularzach, ...

Każdy obiekt posiada:

• właściwości - są to zmienne posiadające nazwę i wartość;
      np kontrolka na formularzu (inaczej formant) jest obiektem i posiada "właściwość" o nazwie "Nazwa", która to właściwość zawiera nazwę kontrolki; ma też właściwość o nazwie "Źródło formantu" która zawiera nazwę pola tabeli z którym kontrolka jest związana
• metody - są to procedury które można wywoływać na rzecz obiektu
• obiekty posiadają także:
  • procedury obsługi zdarzeń
    np co ma się dziać po naciśnięciu guzika na formularzu
  • kolekcje innych obiektów
    istnieje hierarchia obiektów ("kto kogo posiada"); np formularz posiada swoje kontrolki

Access/ tabele.

W tabelach przechowuje się dane (fakty), które są później przetwarzane na użyteczne informacje przy pomocy kwerend.

Aby zdefiniować nową tabelę trzeba:

1. wybrać klasę obiektów "tabele"
2. nacisnąć guzik "Nowy"
3. wybrać "Widok projektu"

Okienko "tabele" może być otwarte w dwóch trybach (czyli "Widokach"):

• Widok projektu - służy do definiowania tabeli (w tym trybie jest dostępne okienko "Indeksy")
• Widok arkusza danych - służy do wprowadzania danych do tabeli

Między widokami przełączamy się guzikiem "Widok".

Więzy definiuje się w Access-ie podczas definiowania tabeli oraz w okienku "Relacje" (patrz zadanie 1).

Oto tabela w "Widoku projektu" (tzw siatka projektowa):


Oto tabela w "Widoku arkusza danych" :



Zadanie 1

1. zaprojektować diagram ERD dla magazynowej bazy danych
   (bierzemy pod uwagę zbiory encji: Zamowienia, Klienci, Towary)
2. przetworzyć go na tabele modelu relacyjnego
3. zdefiniować tabele w Accesie, i wprowadzić dane tak jak na poniższym obrazku
4. zdefiniować więzy integralności referencyjnej między tabelami Towary-Zamówienia i Klienci-Zamówienia; w tym celu trzeba :
   • otworzyć okienko "Relacje"
   • połączyć pary pól złączające tabele
   • włączyć opcję "Wymuszaj więzy integralności";
     warto także włączyć "Kaskadowo aktualizuj ..." i "Kaskadowo usuń ..."
5. spróbuj złamać więzy integralności referencyjnej; w tym celu spróbuj dodać zamówienie z prawidłowym [id towaru] ale z nieistniejącym [id klienta]
6. wypróbuj działanie kaskadowego usuwania rekordów !; w tym celu usuń pewnego klienta i zaobserwuj czy wszystkie jego zamówienia automatycznie znikną

Zamiana ERD na relacyjną b.d. - ciąg dalszy.

Przypomnijmy że więzy to "narzędzia" pozwalające wymusić aby dane w relacyjnej b.d. spełniały pewne warunki ...

Niektóre więzy (np klucze) zaznacza się już w fazie projektowania, na diagramach ERD, inne wprowadza się dopiero w bazie danych (podczas definiowania tabel).

Zadanie 1a

Uwaga: Jednym z warunków jakie chcielibyśmy wymusić jest typ związku między encjami
("jeden do jednego", "wiele do jednego", "wiele do wielu").

Jak wymusić typ związku (przy pomocy kluczy) ?.

Związek binarny typu  "wiele do jeden":
Rys 2

 

Związki 3 argumentowe typu "wiele do wielu":
Rys 3

Związki 3 argumentowe typu "wiele do jednego":
Rys 4

Związki 3 argumentowe typu "wiele do jednego" (trochę inny):
Rys 5

Uwaga: w tym wypadku można w oczywisty sposób uprościć tabele: usunąć tabele pomocniczą X, a do tabeli A dodać pola (klucze obce) id_B i id_C !.
 

Ogólna zasada wymuszania typu związku w związkach "wiele do jednego": w tabeli pomocniczej: pole odpowiadające krawędzi ze strzałką NIE należy do klucza tej tabeli

Ogólna zasada "upraszczania" tabelek otrzymywanych z ERD: jeśli dany związek (między encjami) ma dokładnie jedną krawędź BEZ strzałki, to tabela pomocnicza dla tego związku nie jest potrzebna; można umieścić wszystkie klucze obce w tabeli (reprezentującej zbiór encji) odpowiadającej krawędzi bez strzałki

Zadanie 2

• Filmy (id filmu, tytuł, rok)
• Aktorzy (id aktora, nazwisko i imię, adres, telefon)
• Kontrakty (id kon, wynagrodzenie)

1. narysuj diagram ERD; wprowadź odpowiednie związki (w jak największym stopniu zgodne z rzeczywistością !);
2. zamień ERD na tabele relacyjnej b.d.; zapewnij aby nie można było podpisać 2 kontraktów dla tego samego filmu i aktora.

Zadanie 3

• Magazyny (id mag, adres)
• Towary (id tow, nazwa, cena)
• Lokalizacje (id lok, regał, półka, pudełko)

Założenie: w jednym pudełku przechowuje się wyłącznie jeden towar (ale oczywiście wiele sztuk tego towaru).

1. narysuj diagram ERD; wprowadź odpowiednie związki (w jak największym stopniu zgodne z rzeczywistością !);
2. zamień ERD na tabele relacyjnej b.d.

Zadanie 4